قیمت شن و ماسه

شن gravel، ذرات سنگ، سنگدانه‌های درشت coarse aggregates و سنگریزه‌ها، معمولا به شکل گرد و با اندازه متوسط و از انواع مختلف سنگ تشکیل شده‌اند که مهم‌ترین ماده تشکیل‌دهنده آن کوارتز معدنی است. رسوبات شن در نتیجه هوازدگی سنگ‌ها و عملکرد فرسایش در کنار رودخانه‌ها و امواج شکل می‌گیرد. شن در ساخت جاده‌ها و صنعت بتن بسیار کاربرد دارد. با توجه به کاربرد بتن و نیاز به استحکام در اجزای آن، دانه‌بندی سنگدانه‌ها از اهمیت بالایی برخوردار هستند، همچنین کیفیت سنگدانه‌ها به شدت در میزان استحکام و دوام بتن تاثیرگذار است.مصالح سنگی یعنی شن و ماسه نزدیک به دو تا سه چهارم حجم بتن را دربر می‌گیرند. که این شامل 60 تا 70 درصد شن و 30 تا 40 درصد ماسه است. شن به عنوان یک مصالح سنگی پرکاربرد در صنایع مختلف می باشد.همچنین از سال 2006، ایالات متحده آمریکا بزرگترین تولید و مصرف کننده شن در جهان شناخته شده است.

آنچه در ادامه خواهید خواند: 

• الزامات سنگدانه های درشت (شن)
• مواد تشکیل دهنده ماسه
• کاربردهای شن
• کاربردهای ماسه
• حداکثر اندازه سنگدانه‌های شن برای کاربردهای گوناگون
• انواع ماسه
• انواع شن
• تفاوت شن و ماسه
• عوامل موثر بر ماندگاری کیفیت سنگدانه‌ها
• نکات مهم در مورد فروش شن 
• منابع تامین و تهیه شن
  

الزامات سنگدانه های درشت

سنگدانه درشت (شن) برای تامین بتن باید طبق استاندارد ملی ایران به شماره 449، پس از دوره آزمون سلامت تائید شود اما طبق همین استاندارد باید در هنگام استفاده از سولفات سدیم نباید میانگین افت وزنی بیش از 12 درصد و در هنگام استفاده از سولفات منیزیم میانگین افت وزنی بیش از 18 درصد داشته باشد. سنگدانه های درشت برای محدوده اندازه مشخص شده باید با الزامات دانه‌بندی جدول زیر مطابقت داشته باشد.

مقدار مواد زیان آور سنگدانه درشت (شن) نباید از جدول زیر فراتر رود. 

کاربردهای شن

شن یکی از انواع مصالح است که در صنعت ساختمان بسیار مفید و پرکاربرد است که می‌تواند از صفر تا صد هر سازه‌ای را در برگیرد. از کاربردهای شن در ساخت و ساز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• استفاده به عنوان ماده اصلی در تولید بتن
• استفاده در شیشه‌سازی، سنباده‌سازی
• مورد استفاده در پی ریزی ساختمان ها
• مفید برای ساخت مصالح پیش‌ساخته
• مورد استفاده در فرآیند تولید ملات به ویژه در آجر چینی
• قابل استفاده در کف سازی فضاها
• ساخت زیر سازی و روسازی جاده ها

حداکثر اندازه سنگدانه‌های شن برای کاربردهای گوناگون

• برای کارهای غیرمسلح، حداکثر اندازه سنگدانه‎‌ها باید 40 تا 75 میلی‌متر (5/1 تا 3 اینچ) باشد.
• برای R.C. کار پایه، حداکثر باید 40 میلیمتر (5/1 اینچ) باشد.
• برای R.C. کار (تیرها، ستون‌ها و اسلب‌ها در ساختمان)، باید حداکثر 20 میلی‌متر (4/3 اینچ) باشد.
• برای سقف شل و قسمت‌های نازک، باید حداکثر 10 میلی‌متر (8/3 اینچ) باشد.

انواع شن

شناخت انواع شن برای صنعت ساخت و ساز ضروری است و همچنین اطلاع از اندازه آن برای انجام کارهای ساختمانی مانند بتن‌ریزی یا ساخت ملات بسیار حیاتی خواهد بود. انتخاب اشتباه شن می‌تواند راندمان و کیفیت کار را به شدت پایین بیاورد. انواع مختلف شن عبارتند از:

• سنگ خرد شده (Crushed Stone): مخلوطی از سنگ‌های کوچک و ماسه درشت است. سنگ‌های خرد شده کاملا همه کاره، با دوام و مقرون‌به صرفه هستند.
• شن ریزگرد (Stone dust gravel): این بهترین نوع شن که به شکل پودر ریز خرد شده، است. این نوع شن می‌تواند به تنهایی استفاده یا با سنگ‌های بزرگ‌تر ترکیب شود.
• شن نخودی (Pea Gravel): این نوع شن که از سنگ‌های صاف و کوچک تشکیل شده است، دارای بافت صاف و جذاب بوده و اندازه آن 8/3 اینچ، و در رنگ‌های قهوه‌ای، خاکستری، آبی و قرمز وجود دارد.
• شن سوزنی
• شن پولکی
• شن 5/1 و 5/2

عوامل موثر بر ماندگاری کیفیت سنگدانه‌ها

برای این‌که سنگدانه‌ها از ماندگاری و کیفیت مناسب برخوردار باشند باید به برخی نکات دقت کنید که عبارتند از: 

• توزیع سنگدانه‌ها
• نوع، شکل و بافت سنگدانه‌ها
• میزان رطوبت
• وزن مخصوص
• میزان واکنش‌پذیری
• وزن انبوهی

همچنین به خاطر داشته باشید که الک‌های محدوده شن باید در یک چهارچوب استاندارد در ایران نام‌گذاری می‌شود، که این محدوده‌ها عبارتند از:

• الک سه/ هشتم اینج با الک 10 میلی‌متر
• الک سه / چهارم اینچ با الک 20 میلی‌متر
• الک یک/ یک دوم اینچ با الک 40 میلی‌متر

به خاطر داشته باشید که در هنگام اختلاط شن با بتن نکات زیر را رعایت کنید:

• حداکثر اندازه (بُعد) سنگدانه‌های شنی نباید بزرگ‌تر از یک پنجم حداقل بُعد قالب باشد.
• حداکثر بُعد سنگدانه‌های شنی نباید بزرگ‌تر از سه چهارم فاصله آزاد بین میلگردها باشد.
• حداکثر بُعد سنگدانه‌های شنی نباید بزرگتر از یک سوم ضخامت دال‌های روی خاک و یک دوم ضخامت دال‌های سقفی باشد.

منابع تامین و تهیه شن

نحوه تامین سنگدانه‌های طبیعی، به طور عمده پس از فصل بارندگی و طغیان رودخانه‌ها انجام می‌شود. ماسه و شن‌هایی که در بستر رودخانه باقی‌ مانده‌اند پس از کم شدن آب رودخانه‌ها یک منبع مناسب هستند که پس از شستن و سرند کردن مورد استفاده قرار می‌گیرند. سنگدانه‌های درشت معمولا با انفجار در معادن سنگ یا با شکستن آن‌ها توسط سنگ‌شکن به دست می‌آیند. مدل‌های دیگر شن به خصوص شن شکسته پس از مشخص شدن جنس آن توسط سنگ‌شکن خرد و سپس با استفاده از الک‌های مخصوص، دانه‌بندی کرده و وارد چرخه‌ی مصرف می‌کنند. برای استفاده از شن‌های طبیعی و شکسته باید چند نکته مهم را در نظر گرفت که عبارتند از:

• شن باید تمیز و عاری از هرگونه گل و لای و سایر ناخالصی‌های شیمیایی باشد.
• جنس شن انتخابی باید در برابر سایش، اعمال نیرو و فشار، یخ‌زدگی و هوازدگی مقاوم باشد.
• سنگدانه‎ ها باید قبل از استفاده در بتن خوب شسته شوند.
• مواد خارجی در سنگدانه‌های درشت مانند ذغال سنگ، لیگنیت و توده‌های رس نباید بیش از 5 درصد وزن داشته باشند.

شن و سنگدانه‌های درشت در کارهای ساختمانی به چند صورت وجود دارند که عبارتند از:

• سنگدانه‌های طبیعی یا گردگوشه
• شن شکسته یا تیز گوشه
• سنگ شکسته
• سرباره کوره آهن‌گدازی (هواسرد شده)
• یا ترکیبی از موارد فوق

همچنین دانه‌بندی سنگدانه‌ها (نحوه توزیع سنگدانه از نظر اندازه) با منحنی دانه‌بندی اندازه‌گیری می‌شود. منحنی دانه‌بندی عبارت است از یک منحنی که نحوه توزیع سنگدانه‌ها را از نظر اندازه مشخص می‌کند.

نکات مهم در مورد فروش شن

بیشتر مصالح فروشی‌ها، شن را به صورت تنی و حواله‌ای از معادن خریداری می‌کنند، که صاحب معدن آن را به صورت تناژ هر بار از حواله فروشنده کسر می‌کند. برای خرید شن علاوه بر داشتن حواله، حتما باید کامیونی که براساس آن تناژ خریداری شده مشخص شود با باسکول و رایگان اندازه‌گیری شود. تمام معدن‌دارها و فروشنده‌های عمده شن باید برگه باسکول داشته باشند تا تناژ فروخته شده در آن مشخص باشد. 

برای اطلاع از جدیدترین قیمت شن میتوانید به سایت شهر بتن مراجعه نمایید.

مواد تشکیل دهنده ماسه 

ماسه دانه‌ای ریز و تشکیل شده از ذرات سنگ و مواد معدنی بوده که ریزتر از شن و درشت‌تر از سیلت است. براساس طبقه‌بندی ASTM، به سنگدانه‌های ریزتر از 75/4 میلی‌متر و درشت تر از075/0 میلی‌متر (۷۵ میکرون) ماسه می‌گویند. ماسه می‌تواند از بافت و نوع خاک دسته بندی شود، خاکی که بیش از 85 درصد ذرات شن و ماسه داشته باشد، در این گروه قرار می گیرد. شن و ماسه در گروه مصالح سنگی ساخت و ساز قرار می‌گیرند که ترکیبات آن‌ها براساس منابع و شرایط محلی سنگ می‌تواند متفاوت باشد.

متداول‌ترین ماده تشکیل دهنده ماسه، در نوع قاره‌ای و سواحل غیرگرمسیری سیلیس (دی‌اکسید سیلیسیم یا SiO2) است، که معمولا به شکل کوارتز یافت می‌شود. کربنات کلسیم نوع دیگری از ماده تشکیل دهنده شن و ماسه بوده که در نیم میلیارد سال گذشته توسط اکوسیستم و انواع مختلف زندگی‌های دریایی به وجود آمده است. سولفات کلسیم ماده دیگری است که در موارد نادر ترکیب ماسه را تشکیل می‌دهد. همان‌طور که در مکان‌هایی مانند پارک ملی Salt Plains National Refuge National Refuge در ایالات متحده ماسه سفید یافت می‌شود. شن و ماسه در بازه‌های زمانی بشر یک منبع تجدیدناپذیر است که برای ساخت بتن تقاضای پرشماری دارند، هر ساله 50 میلیارد تن شن و ماسه ساحلی و فسیلی در صنعت ساخت و ساز استفاده می‌شوند. براساس استاندارد طبقه‌بندی متحد خاک، ماسه به سه دسته ریز، متوسط و درشت تقسیم می‌شود.

کاربردهای ماسه در صنعت ساخت و ساز

با توجه به كاربری بتن و نياز به مقاومت آن در طراحی، دانه‌بندی سنگدانه‌ها از اهمیت بالایی برخوردار هستند، در نتیجه کیفیت سنگدانه ها بر میزان مقاومت بتن تاثیرگذار است به همین خاطر توجه به اين موضوع در اقتصادي شدن پروژه‌ها كمك شايانی می‌كند. مصالح سنگی شن ماسه در مجموع حدود دو سوم تا سه چهارم حجم بتن را اشغال می‌کند که 60 تا 70 درصد از کل دانه‌ها شن و 30 تا 40 درصد را ماسه تشکیل می‌دهد. دانه‌بندی سنگدانه‌ها یعنی نحوه توزیع دانه‌ها از نظر ابعاد که دانه‌بندی مصالح با شاخصی به نام منحنی دانه‌بندی سنجش می‌شود و منحنی دانه‌بندی عبارت است از یک منحنی که نحوه توزیع دانه‌ها از نظر ابعاد را مشخص می‌کند. الزامات دانه‌بندی و ضریب نرمی سنگدانه‌های ریز باید مطابق با جدول زیر باشد:

همچنین مقدار مواد زیان‌آور در سنگدانه ریز (ماسه) نباید از حدود تعیین شده در جدول زیر بیشتر باشد.

به خاطر داشته باشید، سنگدانه ریز برای مصرف در بتن مواجه با یخبندان و آب شدگی، پس از 5 دوره آزمون سلامت طبق استاندارد ملی ایران شماره 449، هنگام استفاده از سولفات سدیم نباید افت وزنی بیش از 10 درصد یا در صورت استفاده منیزیم نباید وزنی بیش از 15 درصد داشته باشد. این نکته را نباید فراموش کنید ماسه مصرفی باید تمیز، شسته‌شده و عاری از هرگونه گل و لای و سایر ناخالصی‌های شیمیایی باشد و همچنین در مقابل سایش، اعمال نیرو، هوازدگی و یخ‌زدگی مقاوم باشد.

انواع ماسه

ماسه‌های براساس نوع، شکل و محل تامین آن دسته بندی می‌شوند، که عبارتند از:

• ماسه معدنی-طبیعی: این نوع ماسه از طبیعت و با حفر کردن زمین به دست می‌آید. به دلیل این‌که ماسه‌های طبیعی در کنار اکسیدهای آهن قرار دارند، به رنگ قرمز یا نارنجی هستند. ماسه‌های طبیعی بدون نمک و نوع درشت این مصالح سنگی ساختمان است.
• ماسه معدنی- رودخانه‌ای: نوع دیگر از ماسه‌های معدنی، ماسه‌هایی هستند که در بستر رودخانه‌ها استخراج می‌شوند. این نوع ماسه به رنگ‌های سفید و خاکستری وجود دارند. با این‌که قیمت این ماسه بسیار ارزان است اما از دانه‌بندی و کیفیت خوبی برخوردار است و برای کلیه کارهای بنایی و بتن‌سازی استفاده می‌شود. این نکته را فراموش نکنید که ماسه رودخانه‌ای باید مورد آزمایش سیلیکا قرار گرفته و اگر این ماده کمتر از 5 درصد باشد، قابل قبول است.
• ماسه معدنی- بادی: نوع دیگر از ماسه طبیعی، ماسه بادی است که به دلیل این‌که از خاک استخراج می‌شود خاصیت چسبدگی آن بالا است به همین خاطر در ملات و ساروج کاربرد دارد.
• ماسه مصنوعی: ماسه یکی از پرکاربردترین مصالح سنگی است که در صنعت ساخت و ساز کاربرد دارد. به دلیل تقاضا زیاد برای این سنگدانه، بسیاری از کارخانه‌ها ماسه مصنوعی تولید می‌کنند. ماسه‌های مصنوعی از شکستن سنگ‌های گرانیتی، در شکل مکعب و درجه بالا و تمیز درست می‌شود. به طورعمده رنگ ماسه مصنوعی براساس سنگ استفاده شده معمولا آبی، قرمز و خاکستری است. ماسه‌های مصنوعی به دلیل این‌که عاری از هرگونه گل و لای است، بهترین گزینه برای اختلال بتن بوده اما نسبت به ماسه طبیعی هزینه خرید آن بیشتر خواهد بود.
• ماسه شسته یا دوبار شور: نوع دیگری از این مصالح سنگی بوده که مخلوطی از ماسه و خاک است که وجود خاک در ماسه می‌توان در گیرش و چسبندگی سیمان به شدت تاثیر گذاشته و کیفیت آن را پایین بیاورد. با این‌که ماسه در اتصال و چسبندگی سیمان بسیار تاثیردارد، اما باید دقت کنید که حجم خاک در آن بیشتر از 4 درصد نباشد. 
• ماسه شکسته: نوع دیگر از ماسه‌های ساختمانی است که از آسیاب کردن سنگ‌های معدنی حاصل می‌شود.

دیگر انواع ماسه براساس تحلیل

•  شن در ماسه : ماسه‌ای که از الک با اندازه 62/7 میلی‌متر عبور می‌کند.
• ماسه درشت: ماسه‌ای که از الک با اندازه 175/3 میلی‌متر عبور می‌کند.
• ماسه نرم: این مدل ماسه از الک با اندازه 5875/1 میلی‌متر عبور می‌کند.

همچنین الک‌های محدوده ماسه عبارت‌اند از:

• الک نمره 8 (36/2 میلی‌متر)
• الک نمره 30 (6/0 میلی‌متر)
• الک نمره 50 (3/0میلی‌متر)
• الک نمره 100 (15/0میلی‌متر)

همچنین دانه‌بندی سنگدانه‌ها بسته به نوع کاربری، می‌تواند گسسته یا پیوسته باشد.
ریز دانه های ماسه که از الک نمره 50 رد می‌شوند ( یعنی ریزتر از 3/0 میلی‌متر) و یا از الک نمره 100 رد می‌شوند ( یعنی ریزتر از 15/0 میلی‌متر) باعث روان‌تر شدن و خمیرتر شدن بتن می‌شوند، بنابراین استفاده از دانه‌های بسیار ریز ماسه سبب می‌شود که با استفاده از آب کمتر، بتوان مخلوط روان‌تر و کاراتر به دست می‌آید.
مدول نرمی: مدول نرمی عبارت است از مجموع درصدهای باقیمانده روی الک های استاندارد تقسیم بر صد. مدول نرمی یا ضریب نرمی در مورد دانه‌بندی مصالح شنی، ماسه‌ای و یا مخلوط شن و ماسه تعریف می‌شود. هرچه مدول نرمی بزرگتر باشد مخلوط درشت دانه‌تر (خشن‌تر) و هرچه مدول نرمی کوچک‌تر باشد مخلوط ریزدانه‌تر (کاراتر) است.

تفاوت شن و ماسه

شن و ماسه یکی از پرکاربردترین مصالح سنگی در صنعت ساخت و ساز هستند، که به صورت طبیعی در بستر خاک و رودخانه یا از شکسته شدن سنگ یا مصنوعی به دست می‌آیند. اگر چه شن و ماسه بیشتر اوقات با هم هستند، اما تفاوت‌های در ظاهر، نوع و اندازه آن‌ها وجود دارد. عمده‌ترین تفاوت شن نسبت به ماسه، در اندازه‌ آن‌ها بوده که شن از ماسه درشت‌تر است. از دیگر تفاوت شن و ماسه، در سیستم آشتو و متحد است. (سیستم طبقه‌بندی آشتو توسط مهندسین راه و خاک تعریف می‌شود)

لیست قیمت شن و ماسه

لیست قیمت شن و ماسه در این صفحه از شهر بتن نمایش داده شده است.