افزودنی‌های شیمیایی بتن جهت موارد زیر استفاده می‌شوند:
- تغییر در زمان گیرش اعم از گیرش سریعتر، گیرش کندتر و یا گیرش‌های آنی و یا کنترل زمان گیرش شامل گیرش اولیه و نهایی
- تغییر در رئولوژی بتن و ملات مانند افزایش کارایی (روانی، تراکم‌پذیری و قابلیت جایدهی و پرداخت) و افزایش و یا کاهش لزجت بتن
- تغییر وزن مخصوص بتن تازه، عمدتاً در جهت کاهش آن
- تغییر در خواص جمع‌شدگی خمیر، عمدتاً در جهت کاهش آن و انبساط
- افزایش یا کاهش چسبناکی بتن و ملات
- حفظ کارایی در طول زمان در بتن و ملات، همچنین جلوگیری از کاهش شدید اسلامپ در طول زمان
- حفظ و نگهداری آب برای پس ندادن آن به آجر، سنگ و یا بتن و ملات سخت شده و کاهش آب ناشی از تبخیر از سطح بتن و ملات
- افزایش سرعت هیدراسیون و کسب سریعتر مقاومت
- کاهش سرعت هیدراسیون و کاهش سرعت گرمازایی
- کاهش نفوذپذیری بتن و ملات در برابر هوا، آب و یون کلرید یا سایر مواد زیان آور محلول در آب
- افزایش دوام بتن یا ملات در شرایط محیطی مختلف مانند چرخه‌های متوالی یخ‌زدن و آب شدن، حمله سولفاتها، واکنش زایی سنگدانه‌ها با قلیایی‌ها، سایش، ضربه و غیره
-ایجاد سبکی و پوکی در بتن و ملات سیمان به کمک ایجاز گاز یا کف
- ایجاد اتصال و چسبندگی بین بتن و یا ملات با مواد مختلف از جمله بتن و ملات قدیمی
- ایجاد انبساط جزیی یا کاهش جمع شدگی بتن یا ملات سخت شده
- افزایش کیفیت اتصال خمیر سیمان به سنگدانه در بتن یا ملات
- کاهش نفوذ و جذب آب مویینه در بتن یا ملات
- کاهش شدت خوردگی میلگردهای بتن و یا ایجاد تاخیر در شروع خوردگی آنها
و همچنین به انواع زیر تقسیم می‌شوند:
- روان‌کننده‌ها/ کاهنده‌های معمولی آب
ماده افزودنی که بدون تغییر روانی، مقدار آب مخلوط بتن را کاهش می‌دهد یا بدون تغییر مقدار آب، اسلامپ و روانی را افزایش می‌دهد یا هر دو اثر را بطور همزمان ایجاد می‌کند.
- فوق‌روان‌کننده‌ها/ فوقکاهندههای آب
ماده افزودنی که بدون تغییر روانی، مقدار آب مخلوط بتن را به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌دهد یا بدون تغییر مقدار آب، اسلامپ و روانی را به میزان قابل ملاحظه‌ای افزایش می‌دهد، یا هر دو اثر را بطور همزمان ایجاد می‌کند.
این مواد حتی می‌توانند به میزان 20 تا 30 درصد کاهش آب را در مخلوط ممکن کنند. کاربرد این افزودنی‌ها گاه می‌تواند منجر به کاهش سریع کارایی گردد.
- کندگیرکننده‌ها (دیرگیرکننده‌ها)
ماده افزودنی کندگیرکننده، زمان گیرش بتن و تغییر حالت مخلوط از خمیری به سخت را افزایش می‌دهد. افزودنی‌های کندگیرکننده، سرعت واکنش بین سیمان و آب را کاهش می‌دهند و مدت زمانی که مخلوط از حالت پلاستیکی به حالت سخت تبدیل می‌شود را به تأخیر می‌اندازند.
- تسریع‌کننده‌ها (زودگیر‌کننده‌ها)
تسریع‌کننده‌ها، سرعت واکنش بین سیمان و آب را افزایش می‌دهند و بنابراین زمان تغییر حالت مخلوط از حالت پلاستیک به حالت سخت (زمان بین گیرش اولیه بتن و سخت‌شدن آن) یا زمان کسب مقاومت سنین اولیه را کوتاه می‌کنند.
همچنین بعضی از تسریع‌کننده‌ها بدون تأثیر روی زمان گیرش روند کسب مقاومت بتن را تسریع می‌کند که به عنوان تسریع‌کننده سخت‌شدگی شناخته می‌شوند.
- حباب‌زاها (حباب‌سازها)
این مواد افزودنی باعث ایجاد حباب‌های ریز و یکنواخت هوا در داخل بتن می‌شود که بعد از سخت شدن نیز باقی می‌مانند. افزودنی‌های حباب‌زا (حباب‌ساز) اجازه می‌دهند تا مقدار کمی حباب هوا بصورت کنترل شده و یکنواخت در حین فرآیند اختلاط در بتن پخش شود. حباب‌سازها معمولاً برای افزایش مقاومت بتن در برابر یخ‌زدن و ذوب‌شدن متوالی استفاده می‌شوند. این مواد می‌توانند اثراتی مانند کاهش آب‌انداختگی و افزایش چسبندگی و کمک به کاهش تهاجم فیزیکی نمک (تبلور نمک) داشته باشد. همچنین این مواد نفوذپذیری بتن را کاهش می‌دهند و حرکت نم موئینه را مهار می‌نمایند.
- افزودنی‌های آب‌بند کننده (کاهنده میزان جذب آب)
افزودنی‌های ضدآب، جذب موئینه بتن سخت شده یا ملات را کاهش می‌دهند.
این نوع افزودنی‌ها به 2 دسته تقسیم می‌شوند:
1) ضد آب‌های کاهنده نفوذ که اندازه سوراخ موئین و پیوستگی آنها را داخل خمیر سیمان کاهش می‌دهند. این امر معمولاً با کاهش مقداری از آب آزاد مخلوط یا با بستن بعضی لوله‌های موئین اتفاق می‌افتد. این افزودنی‌ها حتی در فشار آب زیاد هم مؤثرند و انتشار گازها و یون‌های کلرید را در بتن کاهش می‌دهند. همچنین این افزودنی‌ها به کاهش تهاجم فیزیکی نمک (تبلور) کمک می‌نمایند.
2) ضد آب‌های آب‌گریز، سوراخ‌های موئین در بتن را با مواد دافع آب می‌پوشانند. این امر مکش سوراخ‌های موئین در بتن را کاهش داده و به طور قابل توجهی از جذب بتن یا ملات می‌کاهد. این افزودنی‌ها فقط در فشار آب کم مؤثرند و مقاومت کمی در برابر انتشار گاز یا یون‌های کلرید دارند (معمولاً به همراه ضد آب‌های کاهنده نفوذ یا با فوق‌کاهنده آب استفاده می‌شوند تا اثرات کاهش جذب آب را بهینه کنند).
لازم به یادآوری است که اگرچه کاهنده‌های جذب آب عملکرد بتن را بهبود می‌بخشند ولی از نفوذ آب در ترک‌ها یا درزهای آب‌بندی نشده که راههای معمول نفوذ آب در سازه‌ها هستند جلوگیری نمی‌کنند.
- افزودنی‌های نگهدارنده
- افزودنی‌های چند کاره (چند منظوره)
افزودنی‌های چند کاره یا چند منظوره روی تعدادی از خواص مخلوط در حالت تازه یا سخت شده، از طریق ترکیب دو یا تعداد بیشتری از مواد ذکر شده در بندهای قبلی تأثیر می‌گذارند. دو نوع معمول و متداول این افزودنی‌ها عبارتنداز:
-افزودنی‌های روان‌کننده (کاهنده آب) و کندگیرکننده
این نوع افزودنی‌ها مصرف قابل توجهی بخصوص در شرایط محیطی گرم دارند وقتی مقدار آب مخلوط در محدوده متوسط باشد (نسبت آب به سیمان 55/0-45/0)، این نوع افزودنی می‌تواند زیادی ایجاد کند تا پس از کاهش اسلامپ در حین انتقال، باز هم بتوان اسلامپ مناسبی برای بتن‌ریزی در محل را داشت. این مدت معمولاً حدود 1 ساعت بعد از اختلاط بتن است. خاصیت کندگیرکنندگی از سفت شدن زودرس بتن در حین انتقال و همچنین از درز بین بتن‌ریزی‌های متوالی جلوگیری می‌کند. این مواد به عنوان کاهنده آب نیز استفاده می‌شوند و معمولاً سبب 12-5 درصد کاهش آب در کارایی یکسان با مخلوط شاهد می‌گردند و نسبت آب به سیمان را حدود 5 تا 12 درصد می‌کاهند.
-افزودنی‌های فوق‌روان‌کننده / فوقکاهندههای آب و کندگیرکننده
آنها نقش مشابهی با روان‌کننده‌های دیرگیرکننده دارند، ولی کارایی اولیه آنها بیشتر است و سبب نگهداری کارایی به مدت بیشتر با وجود آب کمتر می‌شود. همچنین می‌توانند زمان حفظ کارایی را افزایش داده و کاهش آب را بدون کندگیرکنندگی زیاد افزایش دهند.
- افزودنی‌های خاص
- افزودنی‌های بازدارنده خورندگی
دو نوع مهم از بازدارنده‌های خورندگی موجود است. بازدارنده‌های آندی که معمولاً بر پایه کلسیم نیتریت هستند و انواع کاتیونی و کاتیونی/ آندی که معمولاً بر پایه مشتقات آمینی هستند. این افزودنی‌ها مقاومت میلگردها در برابر حمله خوردگی ناشی از تهاجم کلرید را افزایش داده و باعث افزایش عمر مفید سازه می‌شوند.
- افزودنی‌های کف‌‌زا
این نوع افزودنی‌ها جهت ایجاد کف تشکیل شده از حباب‌های کوچک پایدار به کار می‌روند. این افزودنی‌ها برای ساخت بتن‌ها و یا ملات‌های با دانسیته کم و یا ساخت قطعات بنایی سبک کاربرد دارند. مقاومت فشاری این بتن‌ها کم است ولی این بتن‌ها به عنوان سقف‌های عایق‌ها و پرکننده‌ها استفاده می‌شوند.
- افزودنی‌های پلیمری
این افزودنی‌ها بر پایه امولیسیون‌های پلیمری مانند پلی‌وینیل استات، استایرن بوتادین یا استایرن اکریلیک هستند. افزودنی‌های پلیمری معمولاً در مخلوط‌های ملاتی برای کف‌ها، پلاسترها یا تعمیرات استفاده می‌شوند. این افزودنی‌ها می‌توانند مقاومت کششی و خمشی را بهبود بخشیده و درجه بالائی از خود عمل‌آوری و چسبندگی بالا را فراهم نمایند. آنها همچنین کاهنده‌های قوی آب هستند که این به پلیمر کمک می‌کند تا خواصی چون ضد آب بودن را به بتن دهد. اگرچه باید اشاره شود که بعضی از انواع پلیمر در شرایط مرطوب نرم یا هیدرولیز می‌شوند و بنابراین انواع مناسبی برای کاربرد مورد نظر باید انتخاب شوند.
- افزودنی‌های کمکپمپاژی
افزودنی‌های کمکپمپاژی برای بهبود چسبندگی بتن و کاهش جدایی مسدود شدن لوله‌های پمپاژ طراحی می‌شوند و فشار پمپ کردن را کاهش می‌دهند.
- افزودنی‌های کندگیرکننده جهت ملات‌های آماده مصرف
عمدتاً در کارهای بنایی به منظور چیدن آجر استفاده می‌شوند. ملات‌های آماده مصرف دارای افزودنی کندگیرکننده ، در مدت زمان طولانی‌تر قابل استفاده هستند.
- افزودنی‌های بتن بدون اسلامپ
افزودنی‌هایی هستند که در بتن‌های بدون اسلامپ که در قطعات پیش‌ساخته استفاده می‌شوند، باعث می‌شوند تا تراکم به راحتی صورت گیرد.
- افزودنی‌های مورد مصرف در بتن‌ریزی زیر آب (مواد ضد آب‌شستگی)
افزودنی‌های طراحی شده برای افزایش چسبندگی و کاهش شسته شدن در بتن های با کارایی بالا که برای قرار گرفتن در زیر آب (توسط پمپ یا سطح شیب دار) به کار می‌روند، طراحی شده‌اند. این افزودنی‌ها به جلوگیری از جدایی در حین جایدهی کمک می‌کنند، خروج آب از زیر دیافراگم را بهبود می‌بخشند و اثرات جذر و مد و فعالیت‌های موج را در حین محکم شدن کاهش می‌دهند. افزودنی‌های معمولی برای استفاده در زیر آب مناسب نیستند و معمولاً اگر بتن از خط پمپ در حال کندن باشد مانع از جداشدگی نمی‌شوند و آشفتگی بین بتن و آب ممکن است رخ دهد. این افزودنی‌ها می‌توانند در جلوگیری از جدا شدگی این بتن‌ها و همچنین هنگامی که نیاز به بتن با دوام در دوره طولانی مدت است، سودمند باشند. لذا واحد مشاوره شهر بتن با شماره 09123137673 در خدمت شما می‌باشد.
