قطعات پیش ساخته سبک، که به پانل 3D یا ساندویچ پانل مشهور هستند، یک تکنولوژی و سیستم جدید در صنعت ساخت و ساز است که امروزه مورد استقبال بسیاری از کشورهای پیشرفته، مهندسین و پیمانکاران قرار گرفته است. دیوارهای پانلی سه بعدی، جزئی از اجزای پیش ساخته سازه ای است که با الگو سطح سه بعدی تهیه می‌شوند، از این پانل‌ها برای پوشاندن دیوارها، ایجاد سطوح تزئینی و قابل دید، عایق حرارتی و صوتی استفاده می‌شود. معمولا دیوارهای پانلی برای دوام و سهولت سازه نصب و یا جایگزین می‌شوند.
اگرچه اندازه‌های متنوعی از این قطعه نیمه پیش ساخته تولید می‌کنند، اما به طورمعمول ابعاد این صفحه‌های تجاری از 600 تا 2700 میلیمتر تهیه و به راحتی حمل و نقل می‌شوند. پانل‌های سه بعدی غیربار از لحاظ مصالح و روند تولید بسیار به پانل‌های باربر شباهت دارد. این سیستم در حال حاضر در بسیار از کشورهای پیشرفته در صنعت ساخت و ساز به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
دیوار غیربار بر نیمه پیش‌ساخته صفحات ساندویجی یا پنل D3 چیست؟
ساختار پانل‌های سه بعدی تشکیل شده از دو قسمت هسته عایق پلی استایرن و شبکه‌های پیش جوش فولادی بوده که به وسیله مفتول‌های فلزی به صورت خرپایی که حاوی میلگردهای ساده به قطر 3 الی 5 میلیمتر است به یکدیگر متصل هستند. معمولا در مرحله نصب روی این ساخته بتن پاشی روی آن از تلفیق دو شبکه فولادی و بتن انجام می‌شود که این کار باعث استحکام و مقاومت آن خواهد شد.
پانل‌های سه بعدی در ابعاد 1×3 متر در کارخانه تولید و سپس به کارگاه منتقل می‌شوند. معمولا برای نصب این سازه، باید زیرسازی مناسب بر روی آن و دو طرف پانل‌های شاتکریت انجام گیرد. پس از مرحله بتن پاشی، سطح بتن باید در دو مرحله توسط ماله تخته‌ای پرداخته شود. در سیستم پانل‌های سه بعدی کلیه بازشوها باید در زمان تولید در کارخانه جایگذاری و گوشه آن‌ها به وسیله شبکه فولادی تقویت شود.
کاردبرد پانل‌های سه بعدی
پانل‌های دیواری سه بعدی در رنگ، بافت، اندازه، طرح و الگوهای مختلف ساخته می‌شوند. معمولا الگوی مدنظر در سطح و رویه‌های پانل‌های سه بعدی را مطابق با خواسته مشتری می‌تراشند. پانل‌هایی سه بعدی را می‌توان به عنوان دیوار در فضای داخلی یا خارجی استفاده و ظاهری زیبا به سازه بدهند. اگر از دیوارهای پانل سه بعدی به عنوان دیوار تزئینی استفاده می‌شود، باید پانل به عنوان یک نقطه کانونی مرکزی در ساختمان عمل کند.
دیوارهای پانلی سه بعدی، را می‌توان در یک چارچوب مناسب، به عنوان دیوار نصب کرد. همچنین برای سیم‌کشی و نصب پریز برق می‌توان سوراخ‌های روی آن ایجاد کرد. کاربرد دیوارهای پانلی سه بعدی بسیار گسترده است و می‌توانند در ساختمان‌های مسکونی، تجاری، صنعتی، اداری و مکان‌های خرده‌فروشی و ... مورد استفاده قرار گیرند. در بسیاری از پروژهها از پنل‌های سه بعدی برای تزئین مکان قرار گیری کابینت، درب مکان‌های تفریحی، دیوار پارتیشین بندی، دیوار قرارگیری تلویزیون، و ... نیز استفاده می‌کنند.
دیگر کاربردهای پانل سه بعدی عبارتند از:
- ساختمان‌های مسکونی 3 تا 5 طبقه
- ساختمان‌های عمومی مانند باشگاه‌ها، سالن‌های ورزشی،مکان های تفریحی، استخرها
- دیواره‌های سوله‌های صنعتی، کارگاهی و ...
- به عنوان یک عضو در طراحی کف، دیوارهای جدا کننده، سقف و پله
ویژگی و مزایای پانل‌های سه بعدی
پانل‌های سه‌بعدی که به عنوان دیوار در فضای باز مورد استفاده قرار می‌گیرند، معمولا خاصیت ضد رطوبت و آب دارند. این پانل‌ها نه تنها باعث ظاهری چشمگیر در سازه می‌شوند بلکه باعث صرفه‌جویی در هزینه‌های ساخت و ساز و بازسازی ساختمان نیز خواهند شد. همچنین وجود لایه پلی استایرن در اعضای پانلی به کار رفته باعث کاهش وزن قطعات دیوار و سقف می‌شوند علاوه بر حمل راحت و آسان، از وزن کل ساختمان نیز می‌کاهند. معمولا این پنل‌ها در ساختمان به صورت باریر و یا دیافراگم افقی سازه باربر ساختمان و یا دیوارهای جداکننده غیر باربر به کار می‌روند.
دیگر مزایای پانل‌های سه بعدی عبارتند از:
- عایق حرارت، برودتی و صوتی
- ایمنی در برابر حریق
- بهینه‌سازی انرژی
- انعطاف پذیر و قابلیت ایجاد در طرح‌های متفاوت مانند درب‌های بازشوها و فضاهای داخلی ساختمان
- سبکی وزن و کاهش وزن کلی ساختمان
- راحتی در نصب
- دوام و طول عمر بالا
معایب پانل‌های سه بعدی
پانل‌های سه بعدی با این‌که باعث زیبایی و عایق‌بندی سازه می‌شوند اما استفاده از آن معایبی نیز دارد که عبارتند از:
- ترد بودن فولادهای پیش کشیده (از کتاب فناوری نوین)
- سختی در کنترل رواداری ها در هنگام نصب و شاقول کردن
- سختی در کنترل ضخامت شاتکریت
ضوابط و الزامات دیوار غير باربر نيمه پيش ساخته صفحات ساندويچي (پانل‌های سه بعدی)
برای اجرای دیوار غیربار نیمه پیش ساخته صفحات ساندویچی یا همان پانل‌های بعدی رعایت الزامات زیر و همچنین استاندارد ملی ایران به شماره 7143 در خصوص این صفحات و به روش سه بعدی الزامی است.
- در نظر گرفتن تمهیدات لازم جهت عدم مشاركت این پانل‌ها در سختی جانبی سازه الزامی است.
- طراحی پانل‌های خارجی و اتصالات مربوطه در مقابل بار باد مطابق مقررات ملی ایران مبحث ششم انجام گیرد.
- مشخصات شبكه جوش باید براساس استاندارد ASTM باشد.
- تمهیدات لازم در شرایط مختلف اقلیمی برای بتن مسلح مانند فولاد گالوانیزه و بتن مقاوم در محیط خورنده لحاظ شود.
- حداقل تنش تسلیم فولادها 240 مگاپاسكال است.
- عمل سختی زدایی در صورت استفاده از فولاد پس كشیده انجام گیرد.
- كاربرد پلی استایرن منبسط شونده از نوع كندسوز مطابق با دستورالعمل ارائه شده مركز و یا استاندارد ASTM مجاز است.
- رعایت مباحث مربوط به انرژی، حریق و آكوستیك بر اساس مقررات ملی ساختمان الزامی است.
- امكان اجرای نما از نوع تر و یا با رعایت تمهیدات خاص از نوع خشك وجود دارد.
- چنان‌چه مجموعه ضوابط، دستورالعمل و یا آئین‌نامه در خصوص این سیستم توسط این مركز انتشار یابد؛ شركت‌های تولیدكننده، كارفرمایان، مشاوران و پیمانكاران ملزم به رعایت آن هستند.
- كلیه مصالح و اجزاء در این سیستم اعم از معماری، سازه‌ای و تاسیسات مكانیكی و برقی از حیث دوام، خوردگی، زیست محیطی، بهداشتی و غیره باید بر مبنای مقررات ملی ساختمان ایران و یا آئین‌نامه‌های ملی یا معتبر بین‌المللی شناخته شده و مورد تایید به كار گرفته شود. در غیر این صورت اخذ تائیدیه فنی در این خصوص از مركز تحقیقات ساختمان و مسكن الزامی است.
قیمت پانل‌های سه بعدی
برای خرید پانل‌های سه بعدی باید به چند نکته توجه کنید که عبارتند از:
- اندازه و ضخامت پانل
- نوع پانل و مواد مصرفی
- نوع و مواد روکش پانل
- برند و کارخانه تولیدکننده
- هزینه حمل و نقل
برای اجرای پانل‌های سه بعدی بهتر است که آن را به دست پیمانکار بسپارید، تا بتوانید کاری مطابق با خواسته و نیاز پروژه تحویل بگیرید.
- عایق حرارت، برودتی و صوتی
- ایمنی در برابر حریق
- بهینه‌سازی انرژی
- سبکی وزن و کاهش وزن کلی ساختمان
- راحتی در نصب
- دوام و طول عمر بالا
- ترد بودن فولادهای پیش کشیده
- سختی در کنترل رواداری ها در هنگام نصب و شاقول کردن
- سختی در کنترل ضخامت شاتکریت
- اندازه و ضخامت پانل
- نوع پانل و مواد مصرفی
- نوع و مواد روکش پانل
- برند و کارخانه تولیدکننده
- هزینه حمل و نقل