اجرای سقف تیرچه بلوک

نزدیک به هفتاد سال است که تیرچه بلوک در صنعت ساخت و ساز جهانی کاربر دارد. این اجزای ساختمانی نیز نزدیک به 40 سال است که در بیشتر سازه‌ها استفاده می‌شود. در ساخت و ساز تیرچه بلوک به سقف‌هایی گفته می‌شود که در آن تیرچه‌ها نقش انتقال بار به تیرهای اصلی را برعهده دارند و بلوک‌های سیمانی، سفالی و یا پلی استایرن نقش پرکننده را ایفا می‌کنند که از عنصر دال بتنی، تیرچه بتنی و بلوک تشکیل می‌شود.

سقف تیرچه بلوک چیست؟

تیرچه و بلوک، نوعی دال یک‌طرفه هستند که در ساختمان‌های چند طبقه کاربرد دارند. اجرای تشکیل دهنده سقف تیرچه بلوک شامل سیستم خرپایی، پاشنه سفالی یا بتنی، آرماتورهای افت حرارت، آرماتور منفی، کلاف میانی و بتن پوششی است. معمولا تیرچه بلوک در دو نوع تیرچه کرومیت و تیرچه بتنی تولید می‎‌شوند و تنها تفاوت‌شان در این است که در نوع کرومیت از پاشنه استفاده نمی‌شود و سازه کاملا فلزی ساخته می‌شود.

مراحل اجرای سقف تیرچه بلوک

اجرای سقف تیرچه بلوک در چند مرحله انجام می‌شود که عبارتند از:

• قرار دادن تیرچه بین دهانه؛ اولین مرحله از اجرای سقف تیرچه بلوک، حمل و قرار دادن تیرچه در بین دو دهانه مشخص شده است. تیرچه‌ها باید فواصل 50 سانتی‌متری از یکدیگر قرار گیرند.
• شمع‌بندی زیر تیرچه؛ در این مرحله شمع‌ها باید در فواصل یک تا 20/1 متر در زیر تیرچه‌ها قرار گیرد. همچنین در این مرحله در جهت عمود بر تیرچه‌ها نیز باید از الوارهای چهارتراش چوبی در فواصل حداکثر 5/1 متری نیز استفاده کند. توجه داشته باشید که شمع‌بندی باید به صورتی که خیز مناسبی برابر با یک دویستم دهانه به طرف بالا در نظر گرفته شود.
• قرار دادن یونولیت‌ها در میان تیرچه‌ها؛ در این مرحله باید فوم‌های یونولیت تمام حفره بین تیرچه‌ها را پر کند.
• اجرای میلگردهای افت و حرارت؛ در این مرحله برای جلوگیری از جمع شدگی و تنش حرارتی در بتن، باید از میلگردهای افت و حرارت استفاده شود. در این مرحله باید از آرماتورهای نمره شش و هشت استفاده کرد و همچنین آن‌ها را در فاصله 25 سانتی‌متری از یکدیگر به صورت عمود قرار داد. براساس نظر پیمانکار و نقشه می‌توانید از میلگردهای اُتکا نیز استفاده کنید.
• قالب‌بندی اطراف تیرچه‌ها؛ بهترین قالب برای این مرحله قالب فلزی است. دقت کنید که قالب‌ها به درست و محکم در جای خود سفت شده باشند و در زمان بتن‌ریزی، از جای خود تکان نخورند.
• بتن‌ریزی سقف تیرچه بلوک؛ مرحله نهایی کار، بتن ریزی سقف و تیرها است. بتن‌ریزی توسط تراک میکسر و لوله‌ها انجام می‌گیرد. حداقل ضخامت بتن‌ریزی بالای تیرچه بلوک 5 سانتی‌متر باید باشد.

ضوابط و الزامات سقف تیرچه بلوک

اجرای سقف تیرچه بلوک باید براساس یک سری الزامات و استانداردها انجام شود که عبارتند از:

• در دهانه‌های بالاتر از چهار متر ضروری است، از کلاف عرضی یا ژوئن در جهت عمود بر تیرچه‌ها استفاده شود.
• عرض تیرچه‌ها نباید از 10 سامتی‌تر کوچکتر و ارتفاع کل از 5/3 برابر عرض حداقل، بیشتر نشود.
• حداقل فاصله دو بلوک در دو طرف یک تیرچه، پس از نصب نباید از 10 سانتی‌متر کمتر باشد.
• ضخامت بتن پوششی قسمت بالایی تیرچه بلوک نباید از پنج سامتی‌متر یا یک دوازدهم فاصله آزاد تیرچه‌ها کمتر باشد.
• ضخامت سقف برای تیرهای با تکیه‌گاه ساده باید بیشتر از یک ‌بیستم طول دهانه باشد.
• ضخامت سقف برای تیرهای یکسر گیردارباید بیشتر از یک بیست و ششم طول دهانه باشد.
• حداکثر طول تیرچه تک هفت متر است. اگر بیشتر از هفت و کمتر از هشت متر بود، توصیه می‌شود از تیرچه مضاعف استفاده شود و اگر بیش از هشت متر بود آیین‌نامه الزام به استفاده از تیرچه دوبل را ضروری می‌داند.
• فاصله میلگردهای عرضی متوالی در تیرچه‌ها نباید از ۲۰ سانتی‌متر بیشتر باشد.
• حداقل مقاومت فشاری بتن پاشنه ۲۵۰ کیلوگرم بر سانتی‌ مترمربع است.
• فاصله محور تا محور تیرچه‌ها نباید از ۷۰ سانتی‌متر بیشتر شود.

ویژگی و مزایا استفاده از سقف تیرچه بلوک

بزرگترین ویژگی تیرچه بلوک، کاهش هزینه‌های پایه است علاوه بر این سازه، با نصب آسانی که دارد سرعت پروژه را افزایش می‌دهد. از آنجا که در این نوع سقف‌ها ناحیه کشش حذف و بلوک جایگزین آن می‌شود، از لحاظ اقتصادی بسیار مقرون به صرفه بوده و در ایران بیشترین کاربرد را دارد.

از دیگر مزایای تیرچه بلوک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• راحتی در اجرا و عدم نیاز به نیروی کار متخصص
• سرعت و راحتی در نصب به دلیل پیش ساخته بودن آن
• مقرون به صرفه بودن
• حمل و نقل آسان به سبب سبکی وزن
• مقاومت بالا در برابر حریق
• عایق صوتی، حرارتی، رطوبتی، انرژی
• مقاوم در برابر حملات حشرات و آفات
• کاهش مصرف خاک، بتن و گچ
• به دلیل سبکی نیازی به هزینه حمل و نقل و دستگاه در محل پروژه نیست
• به دلیل وجود شمع در زیر تیرچه بلوک، در سازه لرزش وجود نخواهد داشت.

معایب سقف تیرچه بلوک

تیرچه‌های با این‌که در سازه‌های مزایای و کاربردهای موثری دارند با این حال این سازه دارای معایبی است که عبارتند از:

• سختی اجرا در سقف‌های قوسی و مثلثی
• احتمال شکستن پاشنه تیرچه
• عدم استحکام کافی در قیاس با سایر سقف‌های دال بتنی و کامپوزیت
• امکان آسیب رسیدن به بتن‌های تیرچه در جابه‌جایی‌هایی با فواصل طولانی
• نسبت به سقف دال بتنی و کامپوزیت صلبیت کمتری دارد.
• به دلیل آن‌که تیرچه در محل پروژه ساخته می‌شود احتمال دارد نظات کیفی در تولید وجود نداشته باشد.

کاربرد سقف تیرچه بلوک

بیشترین کاربرد تیرچه بلوک در ساختمان‌های شهری است، با این حال در بیشتر انواع ساختمان سازی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

قیمت سقف تیرچه بلوک

قیمت سقف تیرچه بلوک براساس مترمربع حساب می‌شود که در اصطلاح بازار به آن قیمت کامل سقف می‌گویند. همچنین سقف تیرچه بلوک را می‌توان به صورت متر طول هم خریداری کرد اما به هیچ‌وجه در حالت وزن، کیلو و ... خرید و فروش نمی‌شود. به خاطر داشته باشید که فروش از راه کیلو در بازار تقلب است.