تکنیک و روش سیستم تیلت آپ یک رویکرد مبتکرانه در صنعت ساخت و ساز است. آیا تا به حال در یک محیط که افراد مشغول ساخت و ساز هستند، جرثقیل‌های عظیمی را دیده‌اید که صفحات بزرگ بتنی را در هوا بلند می‌کنند؟ به نظر می‌رسد یک ساختمان تجاری جدید تقریبا یک شبه در جای خود قرار گرفته است! آنچه شما شاهد بوده اید‌ساخت و ساز به روش تیلت آپ است.
سیستم تیلت آپ تکنیکی در ساخت ساز است که در اشکال و اندازه‌های مختلف می‌توان پانلهای ساختمان را تولید کرد. در این سیستم بتن‌ریزی بسیار سریع و آسان است زیرا این کار روی زمین انجام می‌گیرد. به طورمعمول اندازه پانل‌ها در این تکنیک نسبتا بزرگ است و با هزینه مناسب ساخته می‌شوند. پانلهای ساخته شده در سیستم تیلت آپ به تعمیر و نگهداری نیاز نداشته و با حداقل سرمایه، می‌توان این تکنیک را در پروژه‌های ساخت و ساز به کار گرفت.
ساخت و استفاده از روش Tilt-Up اولین بار در اوایل دهه 1900 ظاهر شد و در سال‌های جنگ حهانی دوم به دلیل کمبود نیروی کار رونق گرفت. اگر چه سیستم تیلت آپ بیش از 100 سال است که در صنعت ساخت و ساز آغاز به کار کرده و کمیته استاندارد بتن آمریکا در سال 1986 به آن کد ACI551 اختصاص داده است، اما به تازگی محبوبیت آن به طرز قابل توجهی افزایش یافته است. پیمانکاران متخصص در تکنیک تیلت آپ در سراسر جهان به دلیل انعطاف‌پذیری در طراحی، پایان پروژه سریع و کارآمد، تکنیک‌های عایق‌بندی و توانایی ساخت سازه‌های کوچک و به صرفه از نظر اقتصادی، این روش را انتخاب می‌کنند.
سیستم تیلت آپ Tilt-UP چیست؟
سیستم Tilt-Up، نوعی تکنیک اجرایی بوده که از ترکیب مجموعه‌ای از اجزای بتنی (دیوارها، ستون‌ها، تکیه‌گاه‌ها سازه‌ای و غیره) است که روی دال بتنی به صورت افقی شکل می‌گیرند. این پانل‌ها ترکیبی از چوب، میلگرد و بتن بوده که بعد از بتن‌ریزی، مطابق با طرح نهایی شکل و برش داده می‌شود. وقتی سازه آماده شد، آن را با کمک جرثقیل به حالت عمودی متمایل می‌کنند و پایه‌هایی در ساختار خارجی آن قرار می‌دهند. هر پانل تا موقعی که سازه را به هم متصل کنند، به طور موقت روی آن باقی می‌ماند. قسمت بیرونی این پانلهای یک تخته خالی است که تقریبا هر نوع نمای خارجی، روکش و ... می‌تواند روی آن اعمال شود. همچنین در مورد فضای داخلی نیز می‌توان هر نوع پوششی متناسب با نیاز و خاصیت سازه مانند عایق‌بندی به آن اضافه کرد.
مراحل اجرای سیستم تیلت آپ
روش انجام تیلت آپ بدین صورت است که وقتی پانلهای بتنی محکم و سخت شدند، توسط کابل‌هایی که بین پانل و جرثقیل متصل می‌شوند. برای حمل پانل بتنی، اندازه جرثقیل به وزن، ارتفاع و ضخامت سازه بستگی دارد.
در این مرحله جرثقیل پانل را به صورت افقی بلند کرده و به حالت ایستاده و عمودی قرار دهد. بنابراین نیاز است تا کارگران جرثقیل را هدایت و در جای مناسب قرار دهند. بعد از آن‌که تمام پنل‌های سازه تیلت آپ، در جای خود قرار گرفتند، کارگران هر نوع شیار و فاصله‌ای که بین دیوارها است با سندبلاست یا رنگ دیوارها پر می‌کنند.
انواع سیستم تیلت آپ
پیمانکاران برای اجرای تکنیک تیلت آپ، بنا به نوع سازه و کاربردهای پانل می‌توانند در سه روش، آن را انجام دهند که عبارتند از:
- سیستم تیلت آپ - جعبه‌ای؛ در این تکنیک سیستم سازه‌ای متشکل از دیافراگم‌های سقف و دیوارهای بتن مسلح بوده که تکنیک تیلت آپ روی دیوارها انجام می‌شود. در این روش، دیافراگم‌های سقف بارهای جانبی وارده بر سازه را به دیوارهای بتن مسلح منتقل می‌کنند. بیشتر ساختمان‌های ساخته شده از این روش استفاده می‌کنند.
- سیستم تیلت آپ - قاب صلب؛ در این روش، تعدادی قاب خمشی بتن مسلح صلب است که در دو جهت عمود روی هم قرار می‌گیرند. وظیفه باربری ثقلی و جانبی سازه در این سیستم برعهده این قاب‌ها است. سیستم تیلت آپ به روش قاب صلب نسبت به سیستم جعبه‌ای، از سهولت بیشتر، امکان ایجاد تغییرات و توسعه احتمالی در طول دوره ساخت و ساز وجود دارد.
- سیستم تیلت آپ – ترکیبی؛ همان‌طور که از نام این روش معمول است، تکنیک مورد استفاده ترکیبی از دو سیستم قبلی یعنی قاب صلب و جعبه‌ای خواهد بود. در این حالت اغلب در یک راستای اصلی پلان از دیوارهای برشی و در راستای عمود بر آن از قاب‌های خمشی بتن مسلح استفاده می‌شود.
کاربرد سیستم تیلت آپ
این روش برای اجزای غیر بتنی و ساخت ساختمان های کوتاه مرتبه ( تا 4 طبقه) و ساخت سازه های بزرگ مقیاس کاربرد دارد.
مزایای و ویژگی‌های سیستم تیلت آپ
تکنیک و روش ساختمانی تیلت آپ، مسلما جدیدترین و ساده‌ترین روش قالب‌سازی ساختاری و شیب‌دار در بازار ساخت و ساز جهانی است. این تکنیک که مفهوم لگو را به خود گرفته است، اصول قالب‌بندی شیب‌دار را فوق‌العاده ساده می‌کند. ساخت ساز با تکنیک تیلت آپ باعث صرفه‌جویی در وقت، انرژی و پول می‌شود و جایگزین مطمئنی برای هر نوع روش دیگری است. تکنیک Tilt-Up مزایایی زیادی دارد که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سرعت بالا در اجرا
- مقرون به صرفه بودن
- کاهش هزینه‌ها و مواد اولیه
- قابلیت طراحی مدولار
- سهولت در اجرا
- در دسترس بودن تجهیزات، قطعات مورد استفاده و مواد اولیه آن
- عدم نیاز به نیروهای انسانی متخصص
- سازگار با محیط زیست
- مقاوم در برابر هوازدگی، محیط‌های خورنده، حرارت در صورت اجرای مناسب
- عایق حرارتی و کاهش هزینه‌های گرمایشی و سرمایشی ساختمان
- عایق صوت
معایب سیستم تیلت آپ
با این‌که سیستم تیلت آپ، یک تکنیک به صرفه و جذاب است، اما این روش برای هر پروژه ساختمانی مناسب نیست. زیرا ممکن است دارای محدودیت و معایبی باشد که عبارتند از:
- عدم قابلیت استفاده در سازه‌های بلند مرتبه
- وجود محدودیت در زمینه طراحی به سبب الزام وجود دیوارهای سازه‌ای
- وجود محدودیت در نماها پیچیده
- وزن بیشتر نسبت به سایر سیستم‌های متداول
- عدم امکان تغییر در ابعاد قطعات پس از طراحی
- نیاز به کارگاه‌های بزرگ برای اجرای این روش
- عدم تامین انتظارات در زمینه صدابندی کوبه‌ای سقف‌های بین قطعات
- عدم امکان تغییر مدارهای تاسیساتی و الکتریکی پس از اجرا به صورت توکار
قیمت سیستم تیلت آپ
هر پروژ‌ه‌ای در سیستم تیلت آپ، منحصر به فرد است. بنابراین مقایسه هر یک از روش‌های ساختاری از نظر هزینه بر هر فوت مربع غیرواقعی خواهد بود. به طورکلی، تکنیک Tilt-Up در مقایسه با سایر روش‌ها با افزایش متراژ مقرون به صرفه‌تر می‌شود، زیرا کارآیی بیشتر به عنوان صرفه‌جویی در مقیاس تحقق می‌یابد. همچنین از آن‌جایی که برپایی صفحات بتنی در تکنیک تیلت آپ به سرعت انجام می‌شود و ساختارهای جدید زودتر محصور می‌گردد، پس از محصور شدن سازه‌ها، کارگران، ابزار و لوازم آن‌ها زودتر آزاد خواهند شد. این مزیت علاوه بر این‌که باعث می‌شود پیمانکاران کنترل بیشتری بر روی پروژه داشته باشند، نیروی کار، مواد و پانل‌ها در کوتاه‌ترین زمان و هزینه‌های پایین نسبت به روش‌های دیگر سازه را به اتمام می‌رسانند.
- عدم قابلیت استفاده در سازه‌های بلند مرتبه
- وجود محدودیت در نماها پیچیده
- وزن بیشتر نسبت به سایر سیستم‌های متداول
- عدم امکان تغییر در ابعاد قطعات پس از طراحی
- نیاز به کارگاه‌های بزرگ برای اجرای این روش