این روزها در صنعت ساخت‌و‌ساز، سازه‌های مدرن و سقف‌های وافل جایگزین سقف‌های تیرچه بلوک شده‌اند. در این مقاله قصد داریم به مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک بپردازیم و مزایا و معایب استفاده از هر کدام را بگوییم. پس تا انتهای این مقاله، با ما همراه باشید.
سقف وافل چیست؟
سقف وافل از جنس سقف‌های بتنی و سازه‌ای مدرن است و برای بهینه‌سازی عملکرد سقف‌های دال رواج پیدا کرده است. سقف وافل برای استفاده در سقف‌های مرتفع بسیار مناسب است و برای کاهش بار مرده از روی سقف و فضاهایی که وزن زیادی به سقف وارد نمی‌شود، مثل فرودگاه، نمایشگاه، ایستگاه مترو و... به کار می‌رود. این سقف بر اساس شکل هندسی قالب آن (مربع یا مستطیل بودن) و کاربردی که دارند، به دو دسته یکطرفه و دوطرفه تقسیم می‌شوند.
سقف وافل یکطرفه
قالب مستطیل شکل دارد وکاربرد آن در دهانه‌های کوتاه و دال‌های یکطرفه است. در مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک، چون تیرچه‌ها در یک جهت قرار می‌گیرند؛ میزان استفاده از میلگرد کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه از لحاظ هزینه، مقرون‌به‌صرفه است.
سقف وافل دوطرفه
قالب مربع شکل یا قابلمه‌ای دارد و کاربرد آن در دهانه‌های بلند و دال‌های دوطرفه است. در این نوع سقف، تیرچه‌ها به صورت عمود بر هم قرار دارند و نسبت به سقف وافل یکطرفه، استحکام و هزینه بیشتری دارد.
مزیت استفاده از سقف وافل
- هزینه اجرای سقف وافل پایین است.
- اجرای آن، نیازی به میلگردهای تقویتی ندارد.
- پیاده‌سازی آن زمان زیادی نیاز ندارد.
- به دلیل عدم استفاده از سقف کاذب، نمای زیباتری را در فضای داخلی ایجاد می‌کند.
- نسبت به سقف‌های دیگر، سبک‌تر است.
آشنایی با سقف تیرچه بلوک
یکی از روش‌های سنتی و نسبتا ساده ساخت سقف‌ها، استفاده از تیرچه‌های پیش‌ساخته و بلوک‌های سیمانی، سفالی و یونولیتی است. سقف تیرچه بلوک یا سقف دال، بیشتر در ساختمان‌های اسکلت فلزی و بتنی استفاده می‌شود. اجزای تشکیل‌دهنده این سقف به جز تیرچه و بلوک، میلگرد حرارتی و بتن است. در واقع بتن، تیرچه‌ها را به یکدیگر متصل می‌کند.
مزایای اجرای سقف‌های تیرچه بلوک
- اجرای سقف تیرچه بلوک توسط نیروی کارگر معمولی انجام می‌شود و نیاز به تخصص‌های مثل قالب‌بندی و آرماتوربندی ندارد.
- اجرای این نوع سقف به دلیل استفاده از تیرچه و بلوک‌های پیش‌ساخته سریع و آسان است، نیاز به کار کارگاهی ندارد و بنابراین به هزینه و نیروی انسانی کم‌تری نیاز است.
- عایق صوت، حرارت و رطوبت است.
- اجرای سقف با تیرچه و بلوک، مصرف گچ و خاک را کاهش می‌دهد.
معایب اجرا سقف تیرچه بلوک
- عدم استحکاک کافی در برابر حوادثی مثل زلزله و آتش‌سوزی
- محدودیت اجرا در مکان‌هایی با سقف قوسی و مثلثی شکل
- امکان شکستن پاشنه تیرچه و استفاده از میلگردهای تکه‌شده و جوش‌خورده.
- متن جایگزین: حذف تیرهای میانی مزیت استفاده از سقف وافل
مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک
- یکی از ویژگی‌های سقف وافل، نمای سازه‌ای زیر آن و حفره‌های منظم و متناسب آن است. مزیت استفاده از سقف وافل و شکل مشبک آن، امکان ایجاد تزیینات معماری و نورپردازی آن‌ها است.
- در مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک، سقف وافل به دلیل اجرای ساده، هزینه کم، مصالح مصرفی کم‌تر و عدم نیاز به تجهیزات خاص مقبولیت و محبوبیت بیشتری در جامعه مهندسان دارد.
- یکی از مزایای سقف وافل نسبت به تیرچه بلوک انعطاف‌پذیری بالای آن است که باعث ایجاد دهانه‌های بزرگ‌تر، امکان کاهش تعداد ستون‌ها و جانمایی آزادانه آن‌ها در ساختمان می‌شود و در نتیجه دسترسی به فضاهای بزرگ بدون ستون‌های مزاحم را برای طراحان فراهم می‌سازد. همچنین کاهش تعداد ستون‌های مزاحم، باعث افزایش تعداد پارکینگ می‌شود.
- طول دهانه‌ها از دیگر مواردی که در مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک مورد بررسی قرار می‌گیرد. در سقف‌های تیرچه بلوک، طول دهانه‌ها 6 تا 7 متر است؛ در حالی‌که سقف وافل دهانه‌های بلندتری را ایجاد می‌کند و استحکام بیشتری هم نسبت به تیرچه بلوک دارد.
- استفاده از سقف وافل، وزن مرده کم‌تری را به سازه متحمل می‌کند و در نتیجه سازه وزن کم‌تری دارد و سبک‌تر است. پس در مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک، وافل عملکرد لرزه‌ای بهتری دارد.
- به دلیل استفاده از بلوک‌های پلی استایرن در سقف‌های تیرچه بلوک که یک ماده اشتعال‌زا است، احتمال آتش‌سوزی و ایجاد خسارت‌های جانی و مالی وجود دارد. بنابراین در مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک، استفاده از سقف وافل ریسک کم‌تری دارد چون هیچ‌گونه ماده اشتعال‌زایی در آن استفاده نمی‌شود.
- در سقف‌های تیرچه بلوک به دلیل استفاده از بلوک‌های پیش‌ساخته، امکان نظارت بر فرآیند ساخت و کنترل مقدار مصالح و ... وجود ندارد و کیفیت عملکرد سقف را با چالش مواجه کرده است. در حالی‌که مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک نشان می‌دهد، در اجرای سقف وافل به دلیل اجرای آرماتوربندی و بتن‌ریزی به صورت درجا و در محل، امکان نظارت دقیق و تضمین کیفیت مصالح مصرفی وجود دارد.
- یکی دیگر از مزایای استفاده از سقف وافل در مقایسه با سقف تیرچه بلوک، یکپارچگی تیرچه‌ها است. در سقف تیرچه بلوک، تیرچه ها پیش‌ساخته هستند و هنگام استفاده از آن‌ها بین بتن پاشنه و بتن سقف درز سردی ایجاد می‌شود که پایداری و استحکام سقف را کاهش می‌دهد.
- یکی از مشکلات سقف‌های تیرچه بلوک، ارتعاش سقف و انتقال صوت از طریق سقف به دلیل عدم صلبیت کافی آن است. اما در سقف وافل، تیرچه‌ها به صورت منظم و عمود بر هم به کار می‌روند و صلبیت بیشتری دارند. همچنین به دلیل شکل مشبکی که دارند؛ صوت را کم‌تر انتقال می‌دهند. در نتیجه در مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک، حذف ارتعاش سقف و کاهش انتقال صوت از دیگر مزایای آن است.
- در سقف‌های تیرچه بلوک، استفاده از تیرهای میانی به عنوان تکیه‌گاه و برای مهار بار سقف ضروری است. در حالی‌که مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک نشان می‌دهد، سقف وافل نیازی به تیرهای میانی ندارد و حذف آن باعث افزایش ارتفاع مفید طبقات، کاهش ارتفاع خاک‌برداری اجرای کم هزینه‌تر تأسیسات ساختمانی می‌شود.
جمع بندی
در جمع‌بندی مطالب و در مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک می‌توان گفت، حذف بلوک‌های پیش‌ساخته و تیرچه‌های دوبل، ایمنی بیشتر ساختمان، صرفه‌جویی در وقت و هزینه، زیبایی بیشتر سقف، ارتعاش کم‌تر، انعطاف‌پذیری در طراحی، پشتیبانی از تاسیسات ساختمانی، سازگاری با محیط زیست و... از مزایای استفاده از سقف وافل است و علاوه بر افزایش کیفیت ساخت، از هدر‌رفت منابع هم جلوگیری می‌کند.