افزایش دما و گرم شدن هوا یکی از مشکلاتی است که می تواند برای بتن و مصالح ساختمانی چالش برانگیز باشد. چرا که هوای گرم آثاری منفی روی بتن دارد که معمولاً می تواند کمی کار را سخت کند.
افزایش مقدار نیاز آب برای بتن، زیاد شدن سرعت سخت شدن و سفت شدن بتن، احتمال ترک خوردن در بتن و عدم امکان دستیابی به سطوح یکسان و یکنواخت از جمله مشکلاتی هستند که هوای گرم می‌تواند برای بتن ایجاد کند.
از این رو کسانی که با بتن کار می کنند همواره به دنبال روش و راه هایی هستند که بتوانند از آسیب دیدن بتن جلوگیری کنند. همچنین هوای گرم در زمان بتن ریزی باعث کم شدن کیفیت بتن می شود چرا که هوای گرم با داشتن دمای زیاد هوا همراه با باد یا بدون آن و رطوبت کم باعث تحت تاثیر قرار گرفتن ذرات بتن می شود.
ضمنا بتن ریزی در هوای گرم مشکلات زیادی نسبت به بتن ریزی در هوای معمولی و معتدل دارد و آنها تاثیر بسیاری روی کیفیت بتن می گذارند؛ به عنوان مثال در بتن تازه که گیرش در حال انجام گرفتن است اگر هوا گرم باشد باعث می شود تا اسلامپ یا گیرش مشکل پیدا کند.
عملیات انتقال و تراکم و پرداخت بتن که تأثیر زیادی در کیفیت دارد هم دچار اختلال می شود. از طرف دیگر با افزایش سرعت‌گیرش، محصولات هیدراتاسیون به صورت نامنظم شکل می‌گیرند و مقاومت بتن که معمولا زیاد است از حد معمول خودش هم کم تر می شود.
اهمیت دمای هوا در بتن ریزی
بتن ریزی در هوای گرم تنها باعث کاهش کیفیت بتن نمی شود؛ بلکه هوای گرم به دلیل دمای زیاد می تواند مشکلات دیگری را نیز به وجود بیاورد. تبخیر سریع آب، افزایش سرعت آبگیری سیمان، کاهش کارایی بتن و کم شدن مقاومت آن از جمله مشکلاتی هستند که بتن ریزی در هوای گرم به دنبال دارد. این موارد باعث شدند تا مطابق با استاندارد ملی ایران، دمای هوای مشخصی برای انجام بتن ریزی تعیین گردد. هوای گرم شرایطی است که در آن بتن ریزی با دمای بتن بیشتر از ۳۰ درجه سلسیوس و دمای محیط بیشتر از ۳۸ درجه سلسیوس انجام نمی شود.
مطابق با آیین نامه بتن ایران هم همین امر تشریح شده است که دمای بتن در زمان بتن ریزی بیش از ۳۲ درجه سیلسیوس برای بتن معمولی و ۱۵ درجه برای بتن های حجیم باشد؛ بتن ریزی در هوای گرم باید با شرایط مناسب انجام شود.
روش ها و راهکار های بتن ریزی در هوای گرم
یک سری نکاتی وجود دارد که به شما کمک می کند در آب و هوای گرم بتوانید بتن ریزی را انجام دهید. اول از همه اینکه بتن ریزی طبق استاندارد در دمای خارج از ۳۰ درجه سلسیوس نباید باشد. دمای محیط هم، در زمان بتن ریزی نباید از ۳۸ درجه سلسیوس تجاوز کند. مصالح بتن بخصوص مصالح سنگی نباید در هوای گرم زیر تابش مستقیم آفتاب باشند و همین طور وسایل آن ها باید کاملاً سفید رنگ یا حداقل دارای رنگ روشن باشد، در جاهای خنک نگهداری شوند و از تابش مستقیم آفتاب در امان باشند تا از این طریق بتوان اثرات ناشی از آن را کنترل کرد.
نکته بعدی که اهمیت دارد این است که در هوای گرم فاصله بین تولید و ریختن بتن در قالب باید به کمترین زمان ممکن برسد و همین طور قالب ها، آرماتورها و محل های بتن ریزی باید با آب خنک آبپاشی شوند تا گرمای هوا کاهش پیدا کند. در روزهای تابستان و بخصوص روزهای گرم سال و در مناطق جنوبی ایران معمولاً توصیه می شود تا کارهای بتن ریزی در صبح و عصر و زمان هایی تابش آفتاب مستقیم نیست و به حداقل خودش رسیده، صورت گیرد.
چگونه خسارات ناشی از هوای گرم روی بتن را کمتر کنیم؟
تا اینجا متوجه شدیم که هوای گرم روی بتن تا چه اندازه تاثیرگذار است و چه خسارات و طبعاتی را به دنبال دارد؛ حالا جالب است بدانید چه عواملی باعث می‌شود تا خسارت‌های ناشی از هوای گرم کمتر شود؟
در مواجه با هوای گرم و الزام به بتن ریزی، در قدم اول از سیمان های زودگیر که سرعت هیدراسیون بالایی دارند استفاده کنید. در قدم دوم بهتر است که از مواد افزودنی شیمیایی زودگیر کننده یا مواد افزودنی معدنی که سرعت هیدراسیون را بیشتر می‌کنند استفاده نمایید؛ یکی از این مواد افزودنی دوده سیلیسی است که باعث بیشتر شدن سرعت هیدراسیون می شود.
در مرحله بعدی کاری که می توانید انجام دهید این است که سیمان های کم با آب کم استفاده کنید و بتن های پر مقاومت با عیار سیمان زودگیر را به کار ببرید. همچنین ساخت سازه با بتن مسلح نازک و پر از میلگرد هم یکی دیگر از کارهایی است که برای کم کردن فشار می توانید مد نظر قرار دهید. از طرفی در این زمان های به خصوص، استفاده از سیمان ها یا مواد افزودنی، تاحد زیادی به کمک شما می آیند و باعث می شوند تا گرم شدن هوا و تاثیرات آن کاهش یابد. از طرفی داشتن تخصص و مهارت هم در کار کردن با بتن در آب و هوای گرم اهمیت زیادی دارد.
شما اگر بخواهید در مناطق مختلف بتن ریزی را انجام دهید پیش از هر چیز دیگری باید با آب و هوای منطقه آشنایی داشته باشید، شناخت کافی نسبت به عوامل بیرونی می‌تواند در کارکرد بتن ریزی تاثیر زیادی داشته باشد. یکی از کارهایی که افراد متخصص در این حوزه انجام می دهند این است که شرایط آب و هوایی منطقه را پیش از انجام هرگونه کار بررسی می کند و سپس مطابق با شرایط اقدام می کند.