راه پله شامل تعدادی پله و سکو است که امکان تردد بین طبقات ساختمان را فراهم می کند و اگر به صورت صحیح و اصولی انجام نشود، ساکنین ساختمان را دچار مشکل می کند. راه پله ها از نظر شکل ظاهری به پله های مستقیم و پله های گرد و مدور و از نظر سازه ای به پله های فلزی یا پله های بتنی طبقه بندی می شوند. در این مقاله قصد داریم درباره اجرای پله گرد بتنی و طراحی، نحوه آرماتوربندی و قالب بندی آن صحبت کنیم. پس در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.
راه پله گرد بتنی
پله های گرد همراه با چرخش مسیر پله ها هستند و چون فضای کمی را اشغال می کنند، برای مکان هایی که محدودیت فضایی دارند، مناسب تر هستند. در راه پله گرد بتنی، عرض کف تعدادی از پله ها در دو طرف راه پله متفاوت هستند. در واقع در اجرای پله گرد بتنی تمام کف پله ها، تغییر شکل پیدا می کنند و دور یک ستون که در مرکز پله قرار دارند، می پیچند.
تاثیر اجرای پله گرد بتنی در طراحی ساختمان
بتن یک محصول طبیعی است و چون انعطاف پذیر و بادوام است؛ استفاده از آن دست طراح را برای طراحی محیط و فضای خانه باز می گذارد. یکی از موارد استفاده از بتن در ساخت و اجرای راه پله گرد بتنی است که معمولا در پروژه های تجاری و مسکونی به صورتی زیبا، سنتی و مدرن به کار می رود. برای مثال می توان برای تزیین و اجرای پله گرد بتنی از کاشی های زیبا یا طرح های شبیه سنگ و آجر استفاده کرد.
مزیت های اجرای پله گرد بتنی
- زیبایی و جذابیت راه پله گرد
- سطح غیر لغزش و کاهش سر و صدا
- سازگاری، تطبیق پذیری، دوام و انعطاف بیش تر راه پله گرد بتنی نسبت به پله های چوبی یا فلزی
- مقاومت در برابر سنگینی و پوسیدگی و عدم نیاز به تعمیر و نگهداری مداوم
- دوام بیش تر در بربر حوادثی مثل آتش سوزی
- هزینه مقرون به صرفه اجرای پله گرد بتنی
مراحل اجرای پله گرد بتنی
اجرای راه پله گرد بتنی شامل مراحل مختلفی به شرح زیر است:
محاسبه تعداد پله در راه پله گرد بتنی
در طراحی راه پله ها، بسته به کاربرد ساختمان ارتفاع پله ها متفاوت است. اما به طور کلی با افزایش ارتفاع پله ها، تعداد آن ها کم تر می شود. برای مثال در ساختمان های مسکونی پله ها 16 تا 20 سانتی متر و در مکان های عمومی 15 تا 17 سانتی متر هستند. در اجرای پله گرد بتنی، ارتفاع و کف پله از روش زیر محاسبه می شود: ( h: ارتفاع پله b: اندازه کف پله)
- فرمول اندازه قدم: 2h+b=63-65
- فرمول راحتی: h+b=12
- فرمول احتیاط: h+b=48
- فرمول احتیاط h+b=48
محاسبه شیب در راه پله گرد بتنی
در اجرای راه پله گرد بتنی شیب استاندارد 30 درجه است. اما ممکن است این استاندارد وابسته به کاربری پله، تغییر کند. محاسبه شیب در پله گرد با اسکلت بتنی، به ارتفاع و طول پله بستگی دارد. یعنی هرچه ارتفاع پله کم تر و طول آن بیش تر باشد؛ شیب پله کم تر است.
آرماتوربندی در اجرای پله گرد بتنی
قسمت های اصلی طراحی و اجرای پله گرد با اسکلت بتنی، اجرای تیر نیم طبقه، رمپ و پاگرد بتنی راه پله است.
- ریشه راه پله گرد بتنی در پی
زمان آرماتوربندی پی در سازه های بتنی، باید برای راه پله هم مثل ستونها آرماتورهای لازم و مورد انتظار در نظر گرفته شود که به آن ریشه پله بتنی در پی می گویند. بار رمپ ها و هر پاگردِ راه پله گرد بتنی، به وسیله تیرها و سقف طبقات، به ستون ها و از ستون ها به پی منقل می شود. اما بار اولین رمپ و پاگرد اول ساختمان، به طور مستقیم به پی منتقل می شود و ریشه پله در پی، برای انتقال همین بار در نظر گرفته می شود.
- آرماتوربندی تیر نیم طبقه در اجرای راه پله گرد بتنی
اجرای راه پله گرد بتنی با آرماتوربندی تیر نیم طبقه شروع می شود. آرماتورهای تیر نیم طبقه راه پله باید در دو ستون کناری خود قفل شوند. در راستای اتصال آرماتورهای تیر نیمه طبقه در دو ستون کناری، هنگام بتن ریزی ستون و در ترازی مشخص، باید بازشویی در نظر گرفته شود تا میلگردهای نیم طبقه به آرماتورهای ستون متصل و مهار شوند.
- آرماتوربندی رمپ و پاگرد در اجرای پله گرد بتنی
تمام آرماتوربندی رمپ و پاگرد در راه پله گرد در سازه های بتنی، باید مطابق با نقشه های اجرایی راه پله و هم زمان با سقف انجام شود و بعد، نوبت به اجرای قالب بندی و آرماتوربندی سقف و راه پله طبقه بعدی است.
قالب بندی در اجرای پله گرد بتنی
برای قالب بندی کف رمپ و پاگردها از تخته های چندلایی روغن کاری شده و برای قالب بندی کناره راه پله ها از قالب های فلزی استفاده می شود. در این مرحله علاوه بر بررسی مجدد محل قرارگیری آرماتورها، همه محاسبه های مربوط به بار هم انجام می شود. چون که در زمان بتن ریزی، راه پله باید بتواند بار بتن و بار نفراتی که قرار است بتن را بریزند؛ تحمل کند.
نحوه بتن ریزی در اجرای پله گرد بتنی
بتن ریزی از مهم ترین مراحل اجرای راه پله گرد در سازه های بتنی است و باید هم زمان با بتن ریزی تیرها و سقف انجام شود. باید توجه داشت که بتن ریزی رمپ ها از پایین به بالا است تا دوغاب سیمان و سنگ دانه ها به دلیل جاذبه زمین به سمت پایین حرکت نکنند. همچنین بتن رمپ پله ها باید سفت باشد و روی آن با ماله پلاستیکی صاف شود.
سنگ کاری در اجرای راه پله گرد بتنی
در مرحله اول باید سنگ بغل پله را که به دیوار راه پله متصل است، اجرا کرد. بهتر است فاصله سنگ ها با دیوار 3 یا 4 سانتی متر باشد تا اتصال ها به اندازه کافی، قوی و محکم باشند. در مرحله بعدی باید سنگ پیشانی پله را با کمک آجر و گچ نصب کرد و بعد از آن نوبت به سنگ کف پله است که باید ضخیم تر از سنگ پیشانی باشد. چون که بار رفت و آمد افراد را تحمل می کند. برای اجرای سنگ کف پله در راه پله گرد بتنی، زیر سنگ را ملات و سیمان می ریزند و با در نظر گرفتن ارتفاع و پیش آمدگی مناسب، آن را در جای خود قرار داده و با کمک چکش پلاستیکی آن را در جای خود محکم می کنند.
سخن آخر
در این مقاله درباره راه پله گرد در سازه های بتنی صحبت کردیم. اجرای پله گرد بتنی با توجه به جزئیات آرماتوربندی، قالب بندی، بتن ریزی و اجرای سنگ آن اهمیت زیادی دارد و توجه به دیتیل نقشه های اجرایی و حتی حضور یک مهندس اجرایی برای بررسی تمام جوانب آن ضروری است.